Δευτέρα 1 Ιουλίου 2013

Βιβλία για τη διαφορετικότητα και τα δικαιώματα των παιδιών

Καλοκαίρι. Εποχή διακοπών, ξεκούρασης και διαβάσματος. Ο παρακάτω κατάλογος: (πατήστε εδώ για να βρείτε ολόκληρο τον κατάλογο),  περιλαμβάνει πολλά βιβλία κατάλληλα για παιδιά κι εφήβους , με επίκεντρο τη διαφορετικότητα , τα δικαιώματα των παιδιών και την κοινωνική συνοχή.  



Το διαφορετικό μας εμπνέει: Το φεστιβάλ της ΕΛΜΕ Ηρακλείου

Η Επιτροπή ενάντια στις Κοινωνικές Διακρίσεις της Ένωσης Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης Ηρακλείου, διοργάνωσε Φεστιβάλ εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης σχετικά  με την αποδοχή της διαφορετικότητας την Πέμπτη 20 & Παρασκευή 21 Ιουνίου 2013 στο Πάρκο Γεωργιάδη.
Ομάδες μαθητών, καθηγητών, σύλλογοι μεταναστών, άτομα με αναπηρία, φορείς και πολίτες της πόλης μας συνεργάστηκαν  και παρουσίασαν  εικαστικά εργαστήρια, θέατρο, μουσική, χορό, τραγούδι, παιχνίδια, προσωπικές ιστορίες κ.α. ως επιβάτες μιας σύγχρονης Κιβωτού προστασίας και διάσωσης του ανθρωπισμού μας. Ο τρόπος προσέγγισης ήταν  κυρίως βιωματικός και διαδραστικός.
η Επιτροπή ενάντια στις Κοινωνικές Διακρίσεις της Ένωσης Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης Ηρακλείου, διοργανώνει Φεστιβάλ εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης σχετικά  με την αποδοχή της διαφορετικότητας την Πέμπτη 20 & Παρασκευή 21 Ιουνίου 2013 στο Πάρκο Γεωργιάδη.
Ομάδες μαθητών, καθηγητών, σύλλογοι μεταναστών, άτομα με αναπηρία, φορείς και πολίτες της πόλης μας συνεργάζονται και παρουσιάζουν εικαστικά εργαστήρια, θέατρο, μουσική, χορό, τραγούδι, παιχνίδια, προσωπικές ιστορίες κ.α. ως επιβάτες μιας σύγχρονης Κιβωτού προστασίας και διάσωσης του ανθρωπισμού μας. Ο τρόπος προσέγγισης είναι κυρίως βιωματικός και διαδραστικός, προσδοκώντας να εμπλέξουμε ενεργά το κοινό που θα λάβει μέρος.
Καλούμε όλο τον κόσμο να γίνει συνεπιβάτης σ’ αυτό το ταξίδι προς την αποδοχή και την αλληλεγγύη.
 
Παραθέτουμε τις δραστηριότητες επιγραμματικά:
· Καλλιτεχνική έκφραση μέσα από ζωγραφική, κολάζ, graffiti κ.α.
· Αναπαριστούμε τον Οστρακισμό σε μία σύγχρονη μορφή, εξοστρακίζοντας
ανεπιθύμητες ιδέες και αξίες που δεν έχουν θέση στην κοινωνία μας.
· Παίζουμε με τα “Παιχνίδια του Κόσμου”.
· Θεατρικές παραστάσεις και Θεατρικό παιχνίδι.
· Εργαστήριο Παραδοσιακών Χορών από διάφορες χώρες.
· Μουσική και Χορός από μαθητικά συγκροτήματα.
· Έκθεση Φωτογραφίας με θέμα τους πρόσφυγες.
· Εργαστήρια Ανάγνωσης και Δημιουργικής γραφής.
· Μαθαίνουμε να δείχνουμε τον απαραίτητο σεβασμό και αλληλεγγύη στα Άτομα με αναπηρία, μέσα από βιωματικές δράσεις.
· Συζητάμε με μετανάστες και ανακαλύπτουμε τα συναισθήματα που μας συνδέουν.
 
Επισημαίνουμε ότι η καταπολέμηση του Ρατσισμού, σε κάθε του μορφή, είναι επίκαιρη όσο ποτέ καθώς τα φαινόμενα βίας και αυταρχικότητας πληθαίνουν στην κοινωνία μας. Άλλο τόσο επίκαιρη είναι η ανάδειξη των εκπαιδευτικών -των επιταγμένων εκπαιδευτικών!- που βρίσκονται σε συνεχή επαγρύπνηση και επαφή με το λειτούργημα και το ρόλο που έχουμε αναλάβει.
Παραθέτουμε κάποιες από τις δραστηριότητες επιγραμματικά:
· Καλλιτεχνική έκφραση μέσα από ζωγραφική, κολάζ, graffiti κ.α.
· Αναπαριστούμε τον Οστρακισμό σε μία σύγχρονη μορφή, εξοστρακίζοντας
ανεπιθύμητες ιδέες και αξίες που δεν έχουν θέση στην κοινωνία μας.
· Παίζουμε με τα “Παιχνίδια του Κόσμου”.
· Θεατρικές παραστάσεις και Θεατρικό παιχνίδι.
· Εργαστήριο Παραδοσιακών Χορών από διάφορες χώρες.
· Μουσική και Χορός από μαθητικά συγκροτήματα.
· Έκθεση Φωτογραφίας με θέμα τους πρόσφυγες.
· Εργαστήρια Ανάγνωσης και Δημιουργικής γραφής.
· Μαθαίνουμε να δείχνουμε τον απαραίτητο σεβασμό και αλληλεγγύη στα Άτομα με αναπηρία, μέσα από βιωματικές δράσεις.
· Συζητάμε με μετανάστες και ανακαλύπτουμε τα συναισθήματα που μας συνδέουν.
 
Επισημαίνουμε ότι η καταπολέμηση του Ρατσισμού, σε κάθε του μορφή, είναι επίκαιρη όσο ποτέ καθώς τα φαινόμενα βίας και αυταρχικότητας πληθαίνουν στην κοινωνία μας. Άλλο τόσο επίκαιρη είναι η ανάδειξη των εκπαιδευτικών -των επιταγμένων εκπαιδευτικών!- που βρίσκονται σε συνεχή επαγρύπνηση και επαφή με το λειτούργημα και το ρόλο που έχουμε αναλάβει.

Φεστιβάλ Εν δράσει: Η δύναμη της μη βίας


.Ένα ενδιαφέρον φεστιβάλ το "Εν δράσει η δύναμη της μη βίας" , έκλεισε τις πύλες του στο Ηράκλειο την Κυριακή το βράδυ (30 Ιουνίου). Ένα ξεχωριστό, φεστιβάλ, ανθρώπινο , που κατάφερε να φέρει κοντά πολύ κόσμο, να τον πληροφορήσει, να τον διασκεδάσει και κυρίως να μεταδώσει το μήνυμα ότι κανένας δεν είναι μόνος κι ότι όλοι μαζί μπορούμε να νικήσουμε τη βία σε όλες της τις εκφάνσεις. Η διοργάνωση έγινε από τον Κόσμο χωρίς πολέμους και χωρίς βία και συνδιοργανωτές ήταν η Περιφέρεια Κρήτης, ο Δήμος Ηρακλείου, συμμετείχαν δε η Πρωτοβάθμια και η Δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Χρήσιμα ερωτηματολόγια για τον (κυβερνο)εκφοβισμό και όχι μόνο


  • Ένα ενδιαφέρον ερωτηματολόγιο για τον εκφοβισμό στο διαδίκτυο από το πανελλήνιο Σχολικό δίκτυο:   Ερωτηματολόγιο
  • Το πρόγραμμα ΤΑΒΒΥ.Το TABBY είναι ένα ερωτηματολόγιο, στο οποίο αγόρια και κορίτσια καλούνται να δώσουν πληροφορίες για το τι γίνεται στο σχολείο όταν χρησιμοποιούν οποιαδήποτε ψηφιακή συσκευή, καθώς και για τον τρόπο που χρησιμοποιούν γενικότερα το Διαδίκτυο. Οι απαντήσεις που παρέχουν τα αγόρια και τα κορίτσια χρησιμοποιούνται για να αξιολογηθεί ο βαθμός στον οποίον η συμπεριφορά τους στην πραγματική ζωή και στο Διαδίκτυο μπορεί να τους θέσει σε κίνδυνο να ασκήσουν ή να υποστούν ηλεκτρονικό εκφοβισμό. : Ερωτηματολόγιο
  • Για το θεσμό της σχολικής  διαμεσολάβησης κι όχι μόνο,  από τον Συνήγορο του παιδιού: Ο συνήγορος του παιδιού για τη σχολική βία

Προβληματισμοί πάνω στα θέματα του παρατηρητηρίου της σχολικής Βίας και των Συντονιστών δράσεων

      "Ένας  από τους ρόλους των Παρατηρητηρίων που δημιουργήσαμε δεν είναι ασφαλώς να βρούμε βία εκεί που δεν υπάρχει αλλά να μετρήσουμε τον ακριβή βαθμό της και τη σχετική απουσία της έστω κι΄  αν απογοητεύσουμε κάποτε τους χρηματοδότες μας. Θα πρέπει να αποφευχθεί το φαινόμενο πυρομανείς πυροσβέστες να βάζουν πυρκαγιές στα σχολεία για να πληρώνονται στη συνέχεια να τις σβήνουν" [1] 
Η παραπάνω ρήση  πιστεύω ότι θα πρέπει να είναι ο οδηγός μας. Η στόχευση  του παρατηρητηρίου θα πρέπει να είναι η αποτύπωση του ζητήματος που μας απασχολεί στις πραγματικές του διαστάσεις. Ούτε να κρύψουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί, ούτε να υπερβάλλουμε ένα υπαρκτό θέμα. Η παρουσία του θα πρέπει να έχει το ρόλο του επιστημονικού κι εκπαιδευτικού εργαλείου, που θα αποτυπώσει το φαινόμενο σε όλες  του τις εκφάνσεις ,  θα  το κωδικοποιήσει και θα δώσει στην Πολιτεία τη δυνατότητα να παρέμβει προληπτικά και κατασταλτικά αν χρειαστεί, ώστε να αποφύγουμε φαινόμενα γενίκευσης, ή σχολικής διαρροής, παράλληλα θα πρέπει να εξετάσει τις αιτίες που γεννούν το φαινόμενο.: Οι εύκολες λύσεις του τύπου: μετανάστευση, οικονομική κρίση,  οικογενειακά προβλήματα, κλπ, θα πρέπει να απομονωθούν μέσα από τη δράση του παρατηρητηρίου και να αναδειχθεί η πολυπαραγοντικότητα του φαινομένου. «Τίποτα δεν αποτελεί από μόνο του αιτία της βίας στο σχολείο, κανένας παράγοντας από μόνος του. Όλα είναι θέμα συνέργειας παραγόντων κινδύνου οι οποίοι αυξάνουν την πιθανότητα ανάπτυξης διαταραχών είτε εσωτερικευμένων (π.χ κατάθλιψη, ή απώλεια της αυτοεκτίμησης) είτε εξωτερικευμένων. (π.χ .επιθετικότητα )»[2]. Το σημαντικότερο είναι να αναδείξουμε ότι : Έχει γίνει πλέον απόλυτα αποδεκτό πως η «βία γεννά τη βία» έστω κι αν αυτό προκαλεί δυσαρέσκεια στους νοσταλγούς του ξύλου"[3]   άρα η στόχευσή μας θα πρέπει να είναι η καταδίκη της βίας σε όλες τις μορφές της και η ανάδειξη ενός νέου παιδαγωγικού περιβάλλοντος που θα την αποκλείει.

Η εκπαιδευτική κοινότητα μπροστά στο φαινόμενο της σχολικής βίας:
Η σχολική κοινότητα τα τελευταία χρόνια βρέθηκε απροετοίμαστη μπροστά στο φαινόμενο της σχολικής βίας. Η αντιμετώπιση του φαινομένου στην αρχή ήταν σπασμωδική. Σιγά σιγά όμως  το φαινόμενο οριοθετήθηκε και άρχισαν οι πρώτες δειλές προσπάθειες ανάλυσής του, αναζήτησης επιστημονικών μεθόδων αντιμετώπισής του, και δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την ευαισθητοποίηση της σχολικής  κοινότητας. Το πρόβλημα που επισημαίνεται είναι ότι όλες αυτές οι προσπάθειες είναι ασύνδετες,  πολλές φορές ξεκομμένες από τον κοινωνικό περίγυρο και δεν έχουν συνέχεια. Στηρίζονται στην πλειοψηφία τους στο μεράκι και την ευαισθησία του εκπαιδευτικού, με όλα τα θετικά και αρνητικά που αυτό περιέχει.
 Ελλείψεις που υπάρχουν και πρέπει άμεσα να καλυφθούν (σε θεσμικό ή άλλο επίπεδο...)
 Η επιστημονική καταγραφή του φαινομένου με έρευνες ανά περιφέρεια και σε εθνικό επίπεδο. Η κωδικοποίησή του (πχ ρατσιστική βία κλπ). Η επιστημονική θωράκιση των εκπαιδευτικών με συνεχή επιμόρφωση. Η οριζόντια διασύνδεση των σχολείων με τη δημιουργία δικτύων. Δημιουργία θεσμών επιβράβευσης σχολείων και Περιφερειών για τη δράση τους. Θεσμική κατοχύρωση Συμβουλίων αντιμετώπισης σχολικής βίας σε επίπεδο Περιφέρειας με συμμετοχή Αυτοδιοικητικών μονάδων, μονάδων υγείας , εκπαίδευσης κλπ. 
Η αποκέντρωση του παρατηρητηρίου με τη δημιουργία του θεσμού των Συντονιστών, είναι θετική ενέργεια, αν στηριχτεί από την ηγεσία του Υπουργείου,  δοθούν κατευθυντήριες γραμμές  και περιοριστούν τα φαινόμενα επικάλυψης στην πυραμίδα της εκπαίδευσης. Να δοθούν από την πολιτική ηγεσία σαφείς οδηγίες σε όλους τους εμπλεκόμενους για τη σημασία του θεσμού και για τις προτεραιότητές του.



[1] (Debarbieux, 2008)
[2] (όπως παραπάνω)
[3] (Fraser, 1996),

Χαιρετισμός


Ενόψει της ανάληψης των καθηκόντων μου  ως Συντονιστής Δράσεων Πρόληψης της Σχολικής Βίας και Εκφοβισμού της Περιφερειακής Εκπαίδευσης Κρήτης, κατόπιν απόφασης του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης κ. Απ. Κλινάκη, θα ήθελα   να μοιραστώ  μαζί σας κάποιες σκέψεις καθώς και ένα πλάνο δράσης σχετικά με το φαινόμενο της σχολικής βίας και εκφοβισμού.


Τα φαινόμενα της προβληματικής συμπεριφοράς, επιθετικότητας, βίας κι εκφοβισμού στα σχολεία μας,  είναι σύνθετα και πιθανότατα πολυπαραγοντικά, άρα η αντιμετώπισή τους χρειάζεται μια διεπιστημονική προσέγγιση και σίγουρα την ευαισθησία και την επιμονή όλης της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Αν το όραμά μας, είναι , μια δημοκρατική, ανθρωποκεντρική παιδεία που να σέβεται  τα δικαιώματα όλων των παιδιών και ο στόχος μας,  ένα δημοκρατικό σχολείο που να προάγει την ψυχική υγεία και τη σχολική επιτυχία, ένα σχολείο που να αποδέχεται τη διαφορετικότητα και να σέβεται την πολυπολιτισμικότητα παρέχοντας ίσες ευκαιρίες σε όλους, τότε οι δράσεις μας, οι πρωτοβουλίες μας , πρέπει να είναι άμεσες κι αποτελεσματικές:  Σε τούτη την προσπάθεια σας θεωρούμε συμμέτοχους και συμπαραστάτες, όχι τόσο να δημιουργήσουμε δράσεις, αυτές γίνονται χάρη στο μεράκι του εκπαιδευτικού και στην ευαισθησία του, αλλά περισσότερο να τις οργανώσουμε, να τις αναδείξουμε και να κατορθώσουμε να παρουσιάσουμε  τη φωτεινή πλευρά του φεγγαριού.
Σας καταθέτω  μερικές πρώτες προτάσεις , . θα ήθελα τη δική σας  ενεργητική συμμετοχή και στο σχεδιασμό των δράσεων μας αλλά και στην υλοποίησή τους:
§  Ορισμός ενός υπεύθυνου εκπαιδευτικού σε κάθε σχολική μονάδα για ζητήματα πρόληψης της σχολικής βίας, ο οποίος θα αποτελεί τον άμεσο σύνδεσμο του Σχολείου με το Συντονιστή  Δράσεων Πρόληψης της σχολικής βίας και εκφοβισμού.
§  Καταγραφή του φαινομένου της σχολικής βίας και εκφοβισμού. Εδώ το σύνθημά μας είναι  αυτό που απευθύνουμε και στους μαθητές μας: «Μίλα μη φοβάσαι». Παρατήρησε, κατέγραψε κι ανέδειξε τέτοια φαινόμενα. Η γνώση της έκτασης του προβλήματος, θα βοηθήσει και στην διαδικασία αντιμετώπισής του.
§  Ομιλίες, διαλέξεις, προβολή ταινιών, επικοινωνία με Γονείς και Τοπικούς Φορείς, Ημερίδες κ.λ.π.
§  Δημιουργία βάσης δεδομένων (ιστοσελίδες, βιβλιογραφία, ταινίες, εκπαιδευτικό υλικό).

Είμαι βέβαιος ότι σε τούτη την οργανωμένη προσπάθεια που μόλις ξεκινά θα είστε στο πλευρό μας. Όχι τόσο για να δημιουργήσουμε δράσεις  αλλά για να αποδείξουμε ότι στο χώρο της εκπαίδευσης παρά τις δυσκολίες , παρά τα σημαντικά προβλήματα, συνεχίζουμε να δημιουργούμε και να αγωνιζόμαστε για το καλό των μαθητών μας αλλά  και της κοινωνίας μας.


Με συναδελφικούς χαιρετισμούς,
Νίκος Μεντζίνης
Δάσκαλος- Συντονιστής Δράσεων
Πρόληψης της Σχολικής Βίας και Εκφοβισμού

της Περιφερειακής Διεύθυνσης Κρήτης